De Europese Spin van het Jaar 2007
Sand-graveedderkoppen – Arctosa cinerea (Fabricius, 1777)
De Grijze noordse wolfspin of Grindwolfspin (Arctosa cinerea) is, met een lengte van 12-14 mm bij de mannetjes en 14-17 mm bij de wijfjes, een van de grootste Europese wolfspinnen. Door het zeer contrastrijke lichte en donkere grijsbruine of geelgrijze patroon op het lichaam -het sterkst ontwikkeld bij het mannetje- zijn de dieren erg moeilijk te zien wanneer ze stil zitten op een ondergrond van zand of grind (Bellmann, 1997).
Deze soort bewoont zandige of grindrijke oevers van rivieren en meren. Zij komt ook voor in zand- en grindgroeven. Langs natuurlijke meren en rivieren bewoont deze spin de dynamische grind- en zandbanken langs de oever op de delen die onbegroeid zijn ten gevolge van periodieke overstroming. Door regulering van meren en rivieren in het verleden is de soort in grote delen van Europa verdwenen.
De spinnen zijn actief van maart tot december. Ze bewonen gesponnen buisvormige schuilplaatsen in het zand op 0,5 tot 1,5 m van het water en verlaten die om voedsel te zoeken. Vaak zitten die schuilplaatsen onder stenen of aangespoeld hout. De opening van de schuilplaats is altijd naar het water toe gericht. Hun prooien bestaan uit kevers, larven van vliegen, sprinkhanen en spinnen. In juni en augustus bewaken de wijfjes hun jongen, die tussen augustus en oktober uit het ei komen, als jong dier overwinteren en hun ontwikkeling voltooien in de late zomer van het volgende jaar. Na nog een overwintering zijn de dieren volwassen, paren en produceren het nageslacht. Omdat de verschillende generaties elkaar overlappen kunnen er altijd volwassen dieren worden gevonden. Voor de overwintering wordt een andere schuilplaats gemaakt op 10-15 m van het water om het gevaar van overstroming te ontwijken. Bij een overstroming in de zomer kunnen ze de opening van hun schuilplaats gewoon dichtspinnen en overleven in de luchtbel in de schuilplaats.
De Grijze noordse wolfspin of Grindwolfspin komt voor in heel Europa, van Scandinavië tot aan het Middellandse Zeegebied en tot in Siberië.
Verdere gegevens over de Spin van het Jaar zijn te vinden ondermeer op de website van de Belgische Arachnologische Vereniging (http://www.arabel.ugent.be/nl.php?page=esy07) en het Arachnologische Gesellschaft in Duitsland: http://arages.de/publikationen/nachweiskarten/
Martin Kreuels, Peter J. van Helsdingen & Koen Van Keer
